ARABULUCU.COM

Sorunlar her zaman çıkar. Uyuşmazlıkların insanlar farklı beklentilere sahip olduğu sürece çıkması da kaçınılmazdır. Bu da uyuşmazlık yönetimini tartışmalardan ve davalardan kaçınmak için önemli kılar. Erken adımlar atılarak öfke dağıtılarak, iletişim kolaylaştırılarak uyuşmazlıklardan kaçınmak mümkündür. Tam zamanlı bir arabulucu ve eğitmen olarak, yaptığım müzakere ve uyuşmazlık çözümü işinde gördüğüm uyuşmazlıklar en son aşamaya gelmiş, dava açılma hazırlığında olanlardı. On yıldır bu uyuşmazlıklardan öğrendiğim, bu uyuşmazlıkların çoğunun uyuşmazlığın ilk aşamalarında çözülebilecek olmasıydı.

Mahkemenin prosedürüne, ADR seçeneğinin eklenmesi taraftarıysanız yalnız değilsiniz. Günümüzde, Amerika’da pek çok yerel ve federal mahkemede ADR programları uygulanmaktadır. ADR programlarının uygulama alanı da bir hayli geniştir. Haksız fiilin sebebiyet verdiği, sözleşmeden kaynaklanan ve daha pek çok uyuşmazlık mahkemelerin oluşturduğu ADR programlarınca çözülmektedir. ADR programları içinde de en çok arabuluculuk seçeneği rağbet görmekte, böylece tarafların menfaatlerine uygun ve onların daha adil olduğuna inandıkları sonuçlarla karşılaşılmaktadır.

Sınıf davalarının çözümünde Alternatif İhtilaf Çözüm (ADR) yollarının çok önemli katkılarda bulunduğunu görmekteyiz. Çalışmamızda ilk bölümde  sınıf davalarının hem diğer ülkeler hem de Türkiye’deki  gelişimi ve tanımı üzerinde duracağız daha sonra ise ADR’nin prosedürlerindeki iki yolun mahkemelerin sınıf davalarının çözümlerinde daha geniş kapsamlı olarak kullanılmasını inceleyeceğiz;  burada da ilk olarak, davalara ortak olan tüm konuların uzlaşma yolu ile çözülmesi; ve ikinci olarak, kişisel davalardaki iddialar ile ilgili farklı ADR prosedürlerinin üzerinde duracağız.

İster veraset mahkemesinde ister aile mahkemesinde veya genel yargılama mahkemesinde doğmuş olsun, kişilerin bakımını veya ehliyetsiz yetişkinlerin mali durumunu ilgilendiren davalar çoğunlukla arabuluculuk için iyi adaylardır. Taraflar genellikle aile üyeleri veya sürekli ilişkide olan diğer kişilerdir; hakimler, hukuki meselenin doğduğu kişisel hususların ve içeriğin farkında değillerdir; kanunlar, karmaşık kişisel ve ailevi problemlere çözüm sağlayamazlar; ve kişisel değerler sürdürülebilir. Tipik bir dava, kardeşlerden birinin ebeveynlerin vasiliğini[1] üstlendiği birçok kardeşin oluşturduğu bir aileyi içerebilir. Çeşitli kardeşler, bu talebe, vasiliğe gerek olmadığına inanmaları, dilekçe veren kardeşin planlarına katılmamaları veya diğer bir kişinin vasi atanmasını istemeleri gibi gerekçesiyle itiraz edebilirler. Bu davaların bazılarında, ebeveynler, vasi ile ihtilafa düşebilir; diğerlerinde ise anlamlı bir rol üstlenemeyebilirler.