Başbakanlığa sevk edilen Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Tasarısı (HUAK) arabuluculuk eğitiminin kapsam ve içeriğini 22. maddede düzenliyor. Göze çarpan ilk şart eğitime başlayacaklarda dört yıllık lisans eğtimini "tamamlama" şartı aranması. Bu durumda eğitime başlamak için herhangi bir yaş şartının aramadığı tasarıya göre, üniversite öğrenimi sırasında bu eğitimin alınamayacağı sonucunu çıkıyor. Akla gelen diğer bir soru da yurt dışında lisans eğitimi almış kişilerin durumudur. Tasarıda denklik aranmasından bahsedilmemekledir. Ancak daha sonra hazırlanacak yönetmelikte bu konunun düzenleneceğini düşünüyorum.
Eğitimde arabulucu adaylarına:
- Arabuculuk hakkında temel bilgiler
- İletişim teknikleri
- Müzakere ve uyuşmazlık çözüm yöntemleri
- Davranış psikolojisi
- Diğer teorik ve pratik bilgiler
konularında eğitim verilmesi düzenlenmektedir. Konuların incelenmesinden, Arabuluculuk eğitiminde, Halkla İlişkiler, Psikoloji ve Hukuk konusunda uzman eğitimcilerin eğitim vereceği bir programın oluşturulması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Böylesine kapsamlı bir eğitimin ancak bir üniversite çatısında, ilgili bölümlerin öğretim üyeleri ile gerçekleştirilebileceğini düşünmekteyim. Diğer bir göze çarpan konu ise, tasarıda "davranış psikolojisi" ile neyin anlatılmak istendiğidir. Çünkü literatürde böyle bir terime rastlanmamakta. Bir psikoloji profesöründen aldığım bilgiye göre bu ifadeyle psikoloji biliminin tamamının ifade edilmiş olabileceğini öğrendim.
Hukuk Fakültesi mezunu olmayanlar için öngörülen "temel hukuk eğitimi"nin ise, iktisadi ve idari bişimler ve hukuk fakültelerinin birinci sınıfında okutulan, "hukuk başlangıcı" dersine karşılık gelebileceği düşünülebilir. Ancak, arabulucuların yapacakları faaliyet sonucu varılan anlaşmanın hukuki sonuçları düşünüldüğünde, "hukuk başlangıcı" dersinin yetersiz kalması muhtemeldir. Kanımca adaylar, "sözleşme serbestisi", " (borçlar hukuku) BK. 19. 20. maddeleri ve "ilam hükmünde belgeler" (icra-iflas hukuku), konusunda bilgilendirilmedikçe, faaliyetlerini sağlıklı olarak yürütemeyeceklerdir. Bu nedenle, temel hukuk dersi, borçlar hukuku ve icra iflas hukukunuda içermelidir. Eğitimin içeriğini daha kapsamlı şekilde düzenleyecek yönetmelikte bahsedilen içerik dikkate alınmalıdır.
HUAK tasarısına göre arabuluculuk eğitiminin kapsamı şu sekilde düzenlenmiştir:
Arabuluculuk eğitimi
MADDE 22- (1)
Arabuluculuk eğitimi, dört yıllık lisans eğitiminin tamamlanmasından sonra alınan, arabuluculuk faaliyetinin yürütülmesiyle ilgili temel bilgiler, iletişim teknikleri, müzakere ve uyuşmazlık çözüm yöntemleri ve davranış psikolojisi ile yönetmelikte gösterilecek olan diğer teorik ve pratik bilgileri içeren ve asgari yüzelli saatlik eğitimi ifade eder.
(2) Hukuk lisans diplomasına sahip olmayan kimselerin arabuluculuk eğitimini tamamlamış sayılmaları için, yüz saatlik temel hukuk eğitimini de almış olmaları gerekir.
//
