Dünyada çok çeşitli alanlarda kullanılmaya başlanan ‘arabuluculuk’ yöntemi Türkiye’de de yer ediniyor. Sokak çocuklarıyla ilgili çalışan uzmanlar ve akademisyenler arasındaki mesafeyi ortadan kaldırmak isteyen SOYAÇ da bir ‘arabuluculuk’ eğitimi düzenledi
‘Sokak çocuğu’ olgusu, sosyoekonomik, kültürel, psikolojik, politik gibi çok çeşitli boyutlarıyla Türkiye’nin en önemli sosyal sorunları arasında yer alıyor. Bu amaçla da hem kurumlar arası işbirliği hem bilimsel temelli çalışmalara ihtiyaç duyuluyor. Türkiye’de ilk kez Maltepe Üniversitesi’nde kurulan Sokakta Yaşayan ve Çalışan Çocuklar İçin Uygulama ve Araştırma Merkezi de (SOYAÇ) üniversitelerdeki ilgili akademisyenlerin danışmanlığında öğrencilerle toplumsal sorunların çözümüne ilişkin projeler yürütüyor. SOYAÇ, sokaktaki çocuklar ve onların ailelerine hizmet veren başta Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) olmak üzere hem İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı kuruluşlarla hem de bu alanda çalışan sivil toplum gönüllüleriyle işbirliği yapıyor. Merkez aynı zamanda sokakta yaşayan ve çalışan çocuklar konusunda dünya çapında başarılı çalışmaları olan bilim insanları ve uygulamacıları Maltepe Üniversitesi’nde konuk ederek onları öğrenciler ve ilgililerle buluşturan konferanslar ve eğitimler de düzenliyor.
Ailenin sorumluluğunu üstleniyorlar
SOYAÇ’ın sokakta çalışan çocuklarla görüşmeler yaparak gerçekleştirdiği araştırma, bu çocukların erken yaşta ailelerinin sorumluluğunu üstlendiklerini ortaya koydu. SOYAÇ Başkanı Dr. Özden Madenci, çocukların ortak noktalarının yoksulluk olduğuna, söyleşilerde bütün çocukların zabıtaları kendileri adına en büyük tehdit olarak gördüklerini belirttiklerine dikkat çekiyor.
Aradaki mesafe azalacak
Hemen hemen her konuda olduğu gibi ‘sokak çocukları’yla ilgili çalışanlar ve akademisyenler arasında da bir mesafe söz konusu. Dünya çapında yapılan çok sayıda uluslararası araştırmanın dikkat çektiği nokta da bu. Araştırmalarda hizmet verenlerle yapılan çalışmaların azlığı üzerinde de durulduğunu söyleyen Dr. Özden Madenci, iki taraf arasında karşılıklı öğrenme zemini oluşturmak amacıyla SHÇEK ve Maltepe Üniversitesi arasında işbirliği anlaşması imzaladıklarını ifade ediyor.
SOYAÇ, bu amaçla eğitimler de düzenliyor. Örgütün 14–15 Ekim tarihlerinde düzenlenen ‘arabuluculuk’ eğitimi, sokakta yaşayan ve çalışan çocukların daha donanımlı olmalarını sağlamak. Aynı amaç bu çocuklarla ilgilenen akademisyenlerin eğitimini de gündeme getirmiş. Eğitimleri veren kişi ise Almanya’da Catholic University of Applied Science’da sosyal hizmetler ve siyaset bilimi alanlarında uzmanlaşmış Prof. Dr. Georg Albers.
Pek çok alanda kullanılıyor
Arabuluculuk; hukuk sistemi gelişmiş bütün ülkelerde yaygın olarak kullanılan bir "Alternatif Uyuşmazlık Çözümü" (ADR - Alternative Dispute Resolution) yöntemi olarak tanımlanıyor. Türkiye için yeni bir kavram olan arabuluculuk, tarımdan eğitime, çiftler arası sorunlardan siyasal problemlere kadar dünyada pek çok konuda yararlanılan bir yöntem… Arabuluculuk çalışmalarında temel prensip ise ‘kazan-kaybet’ yerine ‘kazan-kazan’ felsefesi… Esnek ve etkili oluşu sebebiyle arabuluculuğun iş yaşamı, aile, okul ve hatta milletler arası uyuşmazlıklarda bile taraflarca tercih edilen bir uyuşmazlık çözüm yöntemi olduğunu vurgulayan Prof. Albers, aralarındaki uyuşmazlığı kendi istekleriyle ya da bir mahkemenin önerisiyle arabulucunun eşliğinde çözmeye karar veren tarafların, uyuşmazlık konusunu arabulucuya ilettiğini, tarafsız, önyargı ve yargılardan uzak bir arabulucu eşliğinde, sorunlarını tartışmak ve kendileri için en iyi çözümü, yine kendi hayal güçleriyle sınırlanabilecek özgürlükte çözüme ulaştırma imkanı bulduğunu anlatıyor. Sistemde arabulucular sadece tarafların birbirlerini daha iyi anlamalarını sağlayan ama yönlendirici olmayan sorular yöneltiyor.
Çözümlenemez ama yönetilebilir
Arabuluculuğun, sokakta yaşayan ve çalışan, suça sürüklenmiş çocuklarla yapılan çalışmalarda sıkça başvurulan yöntemlerden biri olduğunu söyleyen Prof. Dr. Georg Albers, çatışmaların sosyal hizmet çalışmalarında da sıkça karşılaşılan bir durum olduğunu belirtiyor. Prof. Albers bu konuda verdiği eğitimin içeriğini de çatışmaların genellikle ‘çözümlenemez ama yönetilebilir’ olduğu görüşünden hareketle oluşturmuş. Örneğin eğitimlerdeki drama çalışmaları akademisyenlerin konuyla ilgili ne kadar işbirlikçi ya da çatışmacı olduklarına dair farkındalık kazanmalarını sağlıyor. Prof. Albers’e göre çatışmanın çözümlenebilmesi için tarafların birbirlerinin korkuları, dilekleri ve duyguları üzerine düşünmesi, karşısındakilerin söyledikleri ve yaptıkları konusunda bilinç kazanması bir avantaj yaratıyor.
Kaynak: İşte insan
